Święto powołano ustawą z dnia 9 X 2000 r., uchwalonej z inicjatywy prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.

W najnowszych dziejach Polski przeżyliśmy tragiczny sierpień 1944, kiedy mieszkańcy Warszawy w zgodnym uniesieniu chwycili za broń, by wygnać wrogów ze swej stolicy. „Nie sposób zrozumieć tego Miasta-Warszawy, stolicy Polski, która w r. 1944 – mówił Jan Paweł II na Placu Zwycięstwa – zdecydowała się na nierówną walkę z najeźdźcą, na walkę, w której została opuszczona przez sprzymierzone potęgi, na walkę, w której legła pod własnymi gruzami, jeśli się pamięta, że pod tymi samymi gruzami legł również Chrystus-Zbawiciel ze swoim krzyżem sprzed kościoła na Krakowskim Przedmieściu”.

Przyśniła się dzieciom Polska,
Czekana od tylu lat,
Za którą walczył nasz ojciec,
Za którą ginął dziad.

Przyśniła się dzieciom Polska,
W purpurze żołnierskiej krwi,
Szła z pola bitym gościńcem,
Szła i pukała do drzwi.

I poszli chłopcy w okopy,
Przypadli Polsce do nóg,
Będą walczyli za Sprawę,
„Tak im dopomóż Bóg!”