MBJak wszyscy zauważyli, z wnętrza kościoła klasztornego zniknęła figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, nazywana przez nas Matką Matek. Co się stało ? Przeprowadzone przez uprawnionego, dyplomowanego konserwatora malarstwa i rzeźby polichromowanej oględziny, wykazały bardzo zaawansowany proces ubytków gruntu i polichromii, którymi pokryta jest figura. W tej sytuacji postanowiono podjąć fachową konserwację figury, która takim zabiegom była ostatnio poddana w 1979 r. /wcześniej w 1939 r./. Po uzyskaniu pozwolenia Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu, powyższe prace wykona Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki „ANTA” z Kostrzyna Wielkopolskiego, dokąd figura została przewieziona. Przewidywany okres konserwacji figury to około 9.miesięcy. Z uwagi na znaczny koszt prac konserwatorskich, Parafia wystąpiła do Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu oraz do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu dofinansowanie powyższych prac. Jednocześnie prowadzone są rozmowy z potencjalnym wykonawcą – Zakładem Brązowniczym z Poznania – na temat wykonania nowych insygniów tj. koron dla Matki Bożej i Dzieciątka oraz berła i jabłka, które były elementem wyposażenia figury od XVII w., a które zaginęły. Jak możemy wyczytać z opracowania prof. dr hab. Andrzeja M. Wyrwy „Wągrowiec – Klasztor Pocysterski”: „w przedwojennym wnętrzu, obok ołtarza głównego, który był wypełniony XVII-wieczną płaskorzeźbą przedstawiającą Wniebowzięcie NMP, znajdowało się pięć ołtarzy bocznych. Obok głównego znajdował się ołtarz, w którym stała, zachowana do dziś, późnogotycka rzeźba Madonny z Dzieciątkiem z ok. 1510 r. Rzeźba ta jest jedynym z niewielu elementów pierwotnego wyposażenia kościoła w obecnym jego wnętrzu. Została ona wykonana z drewna lipowego w warsztacie św. Wolfganga w Toruniu”.

Figura Matki Bożej, decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu – Wydział Kultury – Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 21 marca 1972 r. została wpisana do rejestru zabytków województwa poznańskiego.

Figura jest wysokości 2,1 m. Na bordiurze płaszcza umieszczony jest napis w języku łacińskim:„Regina coeli, laetare, alleluia. Quia quem meruisti portare, alleluia. Resurrexit sicut dixit, alleluia. Ora pro nobis Deum, alleluia”.

 Są to pierwsze słowa hymnu Laetare śpiewanego w czasie Rezurekcji. Słowa te znaczą w języku polskim : „Królowo Nieba, wesel się, alleluja, albowiem Ten, któregoś nosić zasłużyła, alleluja, Zmartwychwstał, jak powiedział, alleluja. Módl się za nami do Boga, alleluja”.

Po przeprowadzeniu prac konserwatorskich, rozważana jest koncepcja umieszczenia figury Matki Bożej w głównym ołtarzu.

Janusz Marczewski