Dziewica, męczennica (ok. 291–304)Wspomnienie 21 stycznia
Od chwili swojego męczeństwa jest jedną z najbardziej czczonych świętych wczesnego Kościoła. Jej imię wymieniane jest w Kanonie rzymskim (I Modlitwie eucharystycznej) a w dniu jej wspomnienia papież święci dwa baranki (symbol niewinności), z których wełny wykonuje się później paliusze arcybiskupów. Agnieszka zginęła jako dwunasto- lub trzynastoletnia dziewczynka. Jeden z jej żywotów używa wręcz frazy, że siepacze zabrali ją wprost z kolan matki. Kiedy rozpętało się prześladowanie, sama miała przyznać się do tego, że jest chrześcijanką. Była rzymską obywatelką, więc wyrok na niej można było wykonać jedynie przez ścięcie mieczem. Wierzono jednak, że zabicie dziewicy obciąża zabójcę klątwą, dlatego (zgodnie z jedną z wersji) dziecko posłano najpierw do domu publicznego. Jednak Pan czuwał nad nią i jej „klient” ledwo ją zobaczył, stracił wzrok i padł jak martwy. To odstraszyło pozostałych chętnych, ostatecznie więc Agnieszka została ścięta jako dziewica. Pochowano ją na Via Nomentana, a już kilkadziesiąt lat po jej śmierci, w czasach Konstantyna, nad miejscem pochówku wzniesiono bazylikę. Jest patronką m.in. dzieci i dziewic.
Święta Agnieszko, uproś nam zdolność do życia w czystości!